Hemelwaterplan Kalmthout

De gemeente Kalmthout wil anticiperen op steeds intensere buien door de klimaatopwarming; Daarvoor maakte het een hemelwaterplan op dat ze in verschillende acties vertaalt en uitvoert. Het plan werd door de gemeenteraad goedgekeurd op 21 februari 2022.

Lees het volledige plan:

De voorbije jaren werden we als gemeente meerdere keren geconfronteerd met intense regenbuien. Het is een verschijnsel dat de laatste tijd meer voorkomt en wateroverlast met zich meebrengt. Die regen noemt men ‘klimaatbuien’. De bestaande maatregelen om regenwater tijdens zo’n klimaatbuien af te voeren, volstaan niet meer. Samen met rioolbeheerder Aquafin stelde de gemeente Kalmthout een hemelwaterplan op. Dat plan biedt antwoorden op de uitdagingen bij intense regenval. Maar ook meer water laten infiltreren in de ondergrond is een uitdaging. Zowel tegen wateroverlast als tegen droogte en lage grondwaterstanden.

Maatregelen na eerdere problemen

Eerst gaan we even terug naar 1998 en 1999. Ook toen kreeg Kalmthout te maken met wateroverlast. De jaren daarop investeerde de gemeente in heel wat maatregelen om die problemen te vermijden.

Er kwamen vier open bufferbekkens. Die lopen vol wanneer het regent en daarna zacht weer leeg in de aanpalende waterloop. Enkel als ze bij hevig regenweer helemaal vol raken, geven ze dan al een deel van het water terug aan de beek. De bufferbekkens hebben als doel dat waterlopen minder snel onder druk komen en vermijden dus problemen stroomafwaarts.

Daarnaast zijn er ook drie grote ondergrondse bufferbekkens: aan het rond punt aan de Heikantstraat, onder het Willy Vandersteenplein en onder het marktplein. Ook die bufferen regenwater en pompen of water dat stelselmatig af in de beek.

De gemeente investeerde in wadi’s en wadigrachten bij nieuwe verkavelingen of de heraanleg van gewestwegen. Zo merk je ‘wadigrachten’ langs de Essen- en Wuustwezelsteenweg en in het Sportpark Heikant. Dat zijn erg brede en diepe grachten. De Victorine Van Mechelenlaan, Groenhof en de Krenkhoek kregen dan weer een bufferbekken of een wadi.

Al de bovenstaande ingrepen zijn er om water te bufferen en af te voeren. Bij droger weer is er geen water. Bufferbekkens of wadi’s zijn dus niet bedoeld als extra vijver of ven.

Ontharden en hergebruiken

Een bijkomende uitdaging is om droogte en lage grondwaterstanden te vermijden. De gemeente Kalmthout zet daarom de komende jaren extra in op het ontharden van pleinen en andere openbare plaatsen. Zo kan regenwater ter plaatse de grond intrekken en dat komt de grondwaterstand ten goede. Daarnaast legt de gemeente extra en strengere regels op bij omgevingsaanvragen. Zo moet je in Kalmthout, naast een regenwaterput, zorgen voor 37,5 liter buffervolume per aangesloten vierkante meter verharde oppervlakte. De Vlaamse norm is 25 liter per vierkante meter.

Nog verder uit te werken extra maatregelen

• Zoveel mogelijk ontharden om probleemzones te voorkomen
• Lokale buffering voorzien, zoals uitgraven oude atletiekpiste, Dorpsbeek openleggen en Groenhofbeek deels afleiden, buffering Dorpsbeek aan overkant spoorweg (achter OCMW)
• Rioleringsnetwerk anders organiseren waardoor water weg kan naar minder belaste stelsels
• Achterbroek: lokaal infiltreren, Kleine Aa ontlasten, RUP Strijboshof en hemelwaterneutrale woonprojecten voor het woonuitbreidingsgebied: maximaal ruimte voor water, zo weinig mogelijk verharding
• Nieuwmoer: regenwater in zuiden naar De Maatjes (vernatten waar het gewenst is), dorpskern ontharden en vergroenen en in het woonuitbreidingsgebied maximaal ruimte voor water voorzien (hemelwaterneutraal).
• Heide: maximaal infiltratie van hemelwater ter plaatse en vernatten van gebieden waar gewenst