Even buiten de gemeentegrenzen – tussen Kapellenbos en Putte – ligt het Mastenbos. Dwars doorheen dit prachtige bos liepen diverse linies en versterkingen die werden aangelegd om de noordzijde van de Vesting Antwerpen te verdedigen. Het begon met de oprichting van een grote gordel van pantserforten. Eén daarvan, fort Ertbrand, ligt bij het Mastenbos. Het fort is (bijna) niet te bezoeken, maar het verhaal maakt deel uit van het geheel aan gebeurtenissen.
De aanval van de Duitsers in 1914 bracht een ongeziene activiteit op gang. Vooreerst namen Belgische troepen stellingen in tussen de diverse forten, met een eerste reeks loopgraven en immense vernielingen om de schootsvelden te vrijwaren. Enkele jaren later zag de Duitse bezetter het risico ontstaan dat Engelse en Franse legers de Nederlandse neutraliteit zouden schenden om de Duitse legers in de rug aan te vallen. Om dit op te vangen, werd een uitgebreide gordel van schuilplaatsen en loopgraven aangelegd.
De restanten verdwenen bijna overal in de loop der jaren, maar in het Mastenbos bleef één van de langste stukken bunkerstelling uit de eerste wereldoorlog overeind met duidelijk herkenbare loopgraven. Delen hiervan werden hergebruikt door Belgische eenheden bij de aanvang van de tweede wereldoorlog, achter de intussen aangelegde antitank gracht. Later werd de bevrijding van Kalmthout sterk vertraagd in deze zone. Nadien konden de eigenaren opnieuw vrij beschikken en kon ook de natuur zijn gang weer gaan.
De schoonheid van het bos en de aanwezige waterpartijen schenken de verhalen van de gids een onwezenlijk decor. Documenten, plannen en getuigenissen die recent werden teruggevonden in verloren gewaande archieven tonen je de realiteit van toen.
Loopgravenpad: 2 km, 1,5u
Bunkers en loopgraven: 5 km, 2,5u
