(Zwerf)kattenbeleid in Kalmthout: de (humane) strijd tegen overpopulatie
Wie zelf een kat heeft, weet dat zijn/haar geliefde dier vaak in de buurt rondzwerft. Elke dag worden lokale Facebookgroepen en milieudiensten overstelpt met meldingen over verloren of gevonden katten. Logisch, want katten doen graag hun eigen ding. Hierdoor duiken ze soms op in de tuin van de buren of op locaties ver van huis.
Identificatie, registratie én sterilisatie
Om verloren gelopen katten te kunnen identificeren, is het verplicht om alle katten te chippen en door de dierenarts te laten registreren bij de centrale databank CatID vóór ze twaalf weken oud zijn. Sinds 2018 moeten kittens ook gesteriliseerd of gecastreerd worden voor ze vijf maanden oud zijn en/of voor ze verkocht of geadopteerd worden. Een uitzondering geldt enkel voor katten die naar een erkende fokker (met HK-nummer) gaan of voor het buitenland bestemd zijn.
Bedoeling van de wetgeving is om het aantal zwerfkatten – en bijgevolg het aantal katten dat in asielen belandt – op die manier drastisch te verminderen. Katten planten zich immers snel voort, waardoor er de laatste jaren een ‘kattenoverschot’ is ontstaan: er zijn helaas meer katten dan mensen die er eentje willen. Gevolg: overvolle asielen waar sommige katten de rest van hun dagen slijten.
In België alleen belanden er jaarlijks naar schatting 30.000 katten op straat, met alle gevolgen vandien. Opengescheurde afvalzakken, uitwerpselen, de jacht op vogels, kleine zoogdieren en amfibieën: zwerfkatten veroorzaken ongewild heel wat overlast. Bovendien kunnen zwerfkatten ook ziekten overdragen op huiskatten. Daarnaast krijgen de zwerfkatten het zelf ook zwaar te verduren: ziektes zonder behandeling waardoor de dieren lijden, een zwaar leven op straat, …
Het verminderen van zwerfkatten is dus een goede zaak. Door je eigen kat te laten castreren en steriliseren, voorkom je meer zwerfkattenleed én geef je asielkatten meer kans op een nieuwe thuis (vraag en aanbod zijn dan meer in evenwicht). Toch zijn er nog heel wat misvattingen over het zwerfkattenbeleid van een gemeente. Lutje De Wagter, sinds jaar en dag vrijwilliger voor zwerfkatjes in nood, vertelt hoe het er écht aan toe gaat.
Door je eigen kat te laten castreren en steriliseren, voorkom je meer zwerfkattenleed én geef je asielkatten meer kans op een nieuwe thuis.
In de bres voor zwerfkatten
Het welzijn van zwerfkatten ligt Lutje na aan het hart. Al dertig jaar zet zij zich met hart en ziel in voor de diertjes. Samen met enkele andere vrijwilligers vangt zij zwerfkatten in de regio, laat hen steriliseren en zet de dieren terug uit. Zij vertelt meer over de procedures die er aan te pas komen en helpt meteen enkele misverstanden de wereld uit.
“Heel wat mensen denken dat een gemeente zwerfkatten bestrijdt door hen te euthanaseren, maar niets is minder waar. Wanneer we spreken over het ‘aanpakken’ van het zwerfkattenprobleem, focussen we op de sterilisatie van wilde katten en het socialiseren en plaatsen van hun kittens. Enkel katten die ongeneeslijk ziek zijn en lijden, worden ingeslapen. Zwerfkatten die we steriliseerden, worden terug vrijgelaten. Bij voorkeur gebeurt dat op de plaats waar we ze vonden. Als buurtbewoners daar niet mee akkoord gaan, zoeken we een andere, veilige plek.”
Hoe gaan jullie net te werk?
“Mensen die zwerfkatten opmerken, bellen doorgaans de gemeente om dit te melden. De milieudienst contacteert ons op hun beurt om de katten te vangen. Wij gaan ter plaatse met een vangbak die we strategisch opstellen. Als er een melding over kittens binnenkomt, plaats ik ook een wildcamera zodat we kunnen zien hoeveel het er net zijn. Het is cruciaal om ze allemaal te kunnen vangen. Zonder de moederkat heeft een kitten immers geen enkele overlevingskans. Zodra we de kat hebben gevangen, bedekken we de kooi om de stress voor het dier zo veel mogelijk te beperken. Daarna brengen we de kat binnen bij de dierenarts, die het castreert of steriliseert. Eens het dier voldoende hersteld is, zetten we het terug uit.”
“Wilde katten waarvan we merken dat ze ziek zijn en tijd nodig hebben om te herstellen, worden opgevangen door onze vrijwilligers voor we ze opnieuw vrijlaten. Kittens worden nooit terug uitgezet. Ze komen bij gastgezinnen terecht die hen socialiseren. Zodra ze zelfstandig kunnen eten, worden ze voor adoptie opgegeven via dierenasiel Canina. De moeder wordt wel opnieuw losgelaten, tenzij het om een tamme zwerfkat gaat. Dat zijn dieren waarbij je aan hun gedrag merkt dat ze ooit een thuis hebben gehad en die bijgevolg gesocialiseerd zijn. Ook zij maken nog kans op een goede thuis.”
Hoe maak je het onderscheid tussen een wilde en tamme zwerfkat?
“Gaat het om een ongecastreerde kater of een poes met kittens? Dan gaat het meestal om zwerfkatten. Daarnaast is er ook het zogenaamde ‘knipje’ in het oor: dat zijn zwerfdieren die eerder al gevangen en gesteriliseerd werden. Ook die laten we gerust. De algemene regel: ziet de kat er goed en gezond uit? Dan gaat het meestal om een buurtkat.”
Hoe vermijden jullie dat een tamme kat onterecht gevangen wordt?
“Als we een oproep krijgen, vragen we altijd eerst of de buren in de naaste omgeving bevraagd werden. Dat zijn de tien huizen links, rechts voor en achter je eigen woning. Negen op de tien keer heb je de eigenaar dan al gevonden. Bij twijfel nemen we de kat mee en kijkt de dierenarts of de kat gechipt is. Is dat niet het geval, maar is de kat wel voldoende gesocialiseerd en gaat het bijgevolg om een tamme kat? Dan kan ze geadopteerd worden. Wil de vinder van het dier hem/haar adopteren? Dan houden zij het dier 45 dagen binnen zodat een eventuele eigenaar zich kan melden wanneer de kat niet thuiskomt. Wil de vinder het dier niet adopteren? Dan wordt de kat 15 dagen ondergebracht in dierenasiel Canina. Meldt er zich binnen de 15 dagen geen eigenaar? Dan wordt de kat ter adoptie gesteld.”
Hoe kunnen mensen jullie helpen?
“Heel wat mensen zorgen zelf voor zwerfkatten uit de buurt. Onze vrijwilligers voorzien zelf eten op strategische plekken, maar iedereen is welkom om hetzelfde te doen. Bij de dierenarts staat er vaak een potje om geld in te zamelen voor de zwerfkatjes uit de buurt, dus vrije giften zijn altijd welkom. Wij zijn altijd op zoek naar plekken waar we zwerfkatten mogen uitzetten. We proberen de dieren vrij te laten waar we ze vonden, maar helaas is dat niet altijd mogelijk. Wel is het zo dat de dieren eten moeten krijgen en ook een tijdje binnengehouden moeten worden zodat ze aan de omgeving kunnen wennen. Vaak gaat het om boerderijen waar een zwerfkat welkom is om muizen weg te houden. Heb jij een schuilplekje en een hart voor zwerfkatten? Dan mag je dat altijd aan de gemeente laten weten. Zij informeren op hun beurt de vrijwilligers. Samen zorgen we ervoor dat de zwerfkatten in Kalmthout een waardig leven kunnen leiden.”
Milieudienst
Contact
Openingsuren
| Maandag | 9u - 12u en 13u30 - 16u30 |
| Dinsdag | 9u - 12u |
| Woensdag | 9u - 12u en 13u30 - 16u30 |
| Donderdag | 9u - 12u |
| Vrijdag | 9u - 12u |